
Dünyada İklim Alarmı: Körfez Akıntısı Çöküyor! Türkiye'yi Bekleyen Tehlikeler Neler?
2025-09-01
Yazar: Mustafa
İklim Değişikliği Korkutucu Sonuçlar Doğuruyor
Küresel iklim değişikliğinin etkileri gün geçtikçe daha belirgin hale geliyor. Bilim dünyası, Atlantik Meridyen Devinim Dolaşımı'nın (AMOC), yani Körfez Akıntısı'nın büyük bir tehdit altında olduğuna dikkat çekiyor. Bu sistem, yalnızca Atlantik çevresindeki ülkeleri değil, tüm gezegeni etkileyen iklim dengelerini düzenleyen en önemli unsurlardan biri.
Küresel ısınmanın etkisiyle bu sistem şu anda ciddi bir baskı altındadır. Kuzey Amerika’nın doğusundan Avrupa’nın kuzeyine kadar geniş bir coğrafyayı etkileyen AMOC, tropik bölgelerden sıcak suyu Kuzey Atlantik’e taşıyarak iklimi düzenleyen bir 'doğal taşıma bandı' gibi çalışır.
Kritik Bir Dönüm Noktası Geliyor
Bilim insanları, AMOC'un kritik bir kırılma noktasına doğru ilerlediğini belirtiyor. Yeni simülasyonlara göre, sera gazı emisyonları bugünkü seviyelerde kalırsa, bu hayati sistem beklenenden daha büyük bir tehlike altına girebilir. Peki, bu çöküş insanlığı nasıl etkileyecek?
2004 yapımı "Yarından Sonra" filmi, iklim değişikliğinin çarpıcı sonuçlarını gösteriyor. Jake Gyllenhaal'ın başrolünde oynadığı filmde, Körfez Akıntısı'nın çökmesiyle meydana gelen doğa felaketleri ele alınıyor. Gerçek hayatta da benzer senaryoların yaşanma olasılığı, bilim insanlarının dikkat çektiği bulgularla somut hale geliyor.
Çöküş Senaryoları: Sonuçları Korkutucu Olabilir
Yeni araştırmalar, AMOC'un önümüzdeki yıllarda çökebileceğini ortaya koyuyor. Saygın bir dergide yayımlanan bulgular, yüksek emisyon senaryolarında sistemin tamamen kapanabileceğini gösteriyor. Eğer bu sistem çökerse, iklim dengeleri bozulacak ve bunun sonucunda birçok ciddi senaryo ortaya çıkabilir.
Kuzey Amerika ve Avrupa'da Belirgin Değişim
Kuzeydoğu ABD ve Avrupa’da kasvetli ve uzun kışlar, yaz aylarında kuraklıklar yaşanabilir. Bunun yanı sıra Florida ve diğer doğu kıyılarında deniz seviyeleri hızla yükselebilir. Tarım ve balıkçılık gibi sektörler büyük zarar görebilir. Kasırgaların rotası ve şiddeti de değişebilir, bu da Avrupa’da hiç yaşanmamış felaketlere sebep olabilir.
Okyanusların Rolü ve Çözüm Önerileri
Sıcak ve tuzlu suyun deniz yüzeyinde artması, AMOC’un çalışmasını engelliyor. Okyanusların derinliklerinden gerekli soğuk ve tuzlu su akışının azalması, bu sistemi daha da zayıflatıyor.
Atlantik Meridyen Devinim Dolaşımı'nın çökmesini engellemek için fosil yakıtlardan vazgeçilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişin hızlandırılması, okyanusların korunması ve eğitim projeleri geliştirilmesi hayati bir önem taşıyor.
Türkiye'yi Bekleyen Tehlikeler
Küresel ölçekteki AMOC çöküşü Türkiye’yi de dolaylı olarak etkileyecek. İstanbul Aydın Üniversitesi Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir, Türkiye'de biyolojik çeşitliliğin azalacağını, sera gazı emisyonlarının artacağını, tarım ve hayvancılığın olumsuz etkileneceğini belirtiyor.
Ayrıca, aşırı sıcak hava dalgaları ve ani yağış rejimlerinin artacağı, gıda fiyatlarının yükselebileceği ve gıda güvenliği sorunlarının yaşanabileceği öngörülüyor.
Sonuç ve Çözüm Önerileri
Dr. Özdemir, enerji ihtiyacının fosil yakıtlar yerine yenilenebilir kaynaklardan karşılanması gerektiğini savunuyor. Bu, geleceğimiz için kritik bir adım ve iklim krizinin etkilerini minimize etmek için atılması gereken önemli bir adımdır.