
Derinlerin Tehlikesi: Radyoaktif Bombalar Milyonları Tehdit Ediyor!
2025-09-03
Yazar: Fatma
İkinci Dünya Savaşı'nın Karanlık Mirası
İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte atom bombaları yalnızca bir yıkım aracı olmaktan çıkıp, nükleer enerji araştırmalarının da kapılarını araladı. ABD ve Sovyetler Birliği’nin yanı sıra, Avrupa’da da birçok ülke bu alanda yoğun araştırmalara imza attı. Özellikle Birleşik Krallık ve Fransa, nükleer çalışmalarla ön plana çıktı.
Tehlikeli Uygulama: Radyoaktif Atıkların Denize Atılması
O dönemde, nükleer atıkların varillere doldurulup kapatılarak denize atılmasının güvenli bir imha yöntemi olduğu düşünülüyordu. Bu uygulama, 1990 yılına kadar devam etti ve günümüzde Atlas Okyanusu'nun derinliklerinde 200 binden fazla radyoaktif atık varili bilinmektedir. Bazılarının 50 yıldan fazla bir süredir burada bulunduğu tahmin ediliyor.
Deniz Canlıları İçin Tehlike Çanları Çalıyor
Bilim insanları, bu atıkların deniz besin zincirine karışabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Eğer bu senaryo gerçekleşirse, radyoaktif maddeler milyonlarca insanın tükettiği deniz ürünlerine bulaşabilir ve bu da ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Radyoaktif Saatli Bombalar Üzerine Araştırmalar
Fransız bilim insanlarından oluşan bir ekip, bu 'radyoaktif saatli bombaların' akıbetini araştırmak için yola çıktı. Ekip, sonar ve otonom su altı robotu UlyX ile yaptığı ilk görevde, 3.355 adet varil tespit etti.
Kirliliğin Kaynağını Belirleme Hedefi
Gelecek yıl yapılması beklenen ikinci misyonda, bölgeden alınan su, tortu ve deniz organizmalarında radyonüklid seviyesi ölçülecek. Araştırmacılar, varillerden gelen kirliliği, nükleer kazalarda ortaya çıkan atıklardan ayırt etmek amacıyla arka plan radyasyonunu da analiz edecek.
Radyoaktif Atıkların Kontrolü Nasıl Sağlandı?
Başlangıçta Avrupa ülkeleri, radyoaktif atıkları okyanusa bırakmadan önce ulusal kurumların denetiminde çalışıyordu. Zamanla bu uygulama uluslararası bir kontrol mekanizmasına dönüştü.
Tehlikeli Miras: Varillerin Son Durumu
Uzmanlar, suya batırılan varillerin ömrünün 20 ila 26 yıl arasında olduğunu belirtiyor. Bu süreler aşılmış durumda ve bu durum, radyoaktif maddelerin deniz canlıları tarafından emilmesini potansiyel bir tehdit haline getiriyor.
Bulunan Varillerden Elde Edilen Veriler
Fransa'nın batısındaki Brest'ten hareket eden araştırma ekibi, 50 varilin görüntülerini elde etti. Çoğu varil, deniz anemonları gibi sabit organizmalar tarafından kolonize edilmiş durumda.
Geleceğin Tehditleri: Endüstriyel Kimyasallar
Ekibin araştırmaları yalnızca radyoaktiviteleri değil, aynı zamanda doğada bulunmayan ve kanserojen olarak şüphelenilen PFAS gibi endüstriyel kimyasalları da kapsayacak.
Sonuç olarak...
Radyoaktif atıkların denizlerdeki varlığı, hem çevresel hem de sağlık açısından ciddi riskler barındırıyor. Bilim insanları, bu konuda daha fazla bilgi edinmek ve potansiyel tehlikeleri azaltmak için çalışmalarını sürdürüyor.