Bunama, Alzheimer'in de aralarında bulunduğu nörodejeneratif hastalıkların bir grubunu ifade eder ve bu rahatsızlık hafıza, dil ve düşünce becerelerinde gerileme ile kendini gösterir.

Yaşlanmanın bu rahatsızlıkları ortaya çıkardığı düşünülse de, uzmanlar pek çok vakanın aslında önlenebileceğini vurguluyor. Oxford Üniversitesi'nden Prof. David Smith'in liderliğindeki bir araştırmada 344 binden fazla kişinin verisi 15 yıl boyunca takip edildi ve bunamaya yol açan 6 temel risk faktörü belirlendi.

Bu araştırma, yaşam tarzı, sağlık geçmişi, fiziksel göstergeler, sosyoekonomik durum, sosyal-psikolojik faktörler ve çevresel etkenlere odaklanılması gerektiğini gösterdi. Araştırmalar, bu faktörlerin orta seviyeye çekilmesinin bunama vakalarının %43'ünü, iyi seviyede olmasının ise %73'ünü engelleyebileceğini ortaya koydu.

Uzmanlar, sağlıksız yaşam tarzının bunamanın ortaya çıkmasında önemli bir faktör olduğunu belirtiyor. Global ölçekte yapılan başka bir çalışma, depresyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi sağlık etkenlerinin yanı sıra eğitim durumu, hava kirliliği ve sosyal izolasyonun da risk faktörleri arasında yer aldığını gösteriyor.

Araştırmacılar, çocukluk döneminden itibaren bu risk faktörlerine dikkat edilmesinin, bunama vakalarının %45'inin önlenebileceğini tespit etti. Ayrıca, yaşamın ilerleyen dönemlerinde de gerekli adımların atılmasının faydalı olduğu vurgulanıyor.

University College London'dan Prof. Gill Livingston, "Dünya genelinde birçok kişi bunamanın kaçınılmaz olduğuna inanıyor ancak bu doğru değil. Riske daha uzun süre maruz kalmanın etkisinin büyük olduğuna dair daha güçlü kanıtlar bulsak da, harekete geçmek için asla çok erken ya da çok geç değildir," diyor.

Uzmanlar, yaşam tarzındaki değişikliklerin bunamayı engelleyebileceğini ya da geciktirebileceğini belirtmektedir.

Akdeniz Diyeti Bunama Riskini Azaltıyor

Prof. Livingston'ın önerileri arasında düzenli egzersiz yapmak, sigara içmemek, orta yaşta bilişsel aktiviteleri sürdürmek ve aşırı alkol tüketiminden kaçınmak yer alıyor. Bu sağlıklı yaşam tarzının yalnızca bunama riskini azaltmakla kalmadığını, aynı zamanda bu durumu geciktirebileceğini ifade ediyor.

Akdeniz diyeti, bol miktarda sebze, meyve, tam tahıllar, balık ve kuruyemiş içeren bitki ağırlıklı bir beslenme planıdır. Kırmızı etin tüketimi oldukça azdır ve zeytinyağı ana yağ kaynaklarından biridir. Bilim insanları, bu diyeti uygulayan bireylerin, besinlerin içerdiği antioksidanların yardımıyla bunama riskinin azaldığını düşünüyor.

Ayrıca, işitme ve görme becerilerindeki gerilemenin de bunama ile ilişkili olduğu göz önüne alındığında, işitme cihazlarına ulaşımın kolay olması gerektiği vurgulanıyor. Alzheimer's Society’den Fiona Carragher, "Alkol ve egzersiz gibi faktörler bireyin kontrolünde olsa da, eğitim eşitsizliği ve hava kirliliği gibi sorunların toplumsal ölçekte çözülmesi gerekiyor," şeklinde belirtiyor.

Sonuç olarak, sağlıklı bir yaşam tarzının benimsenmesi ve bu yönde atılacak adımlar, bireylerin bunama riskini önemli ölçüde azaltabilir. Hayatınızdaki bu değişiklikleri yapmak için bugün harekete geçin!