Avrupa'nın Pili Bitti! Brüksel'e Rağmen, Macaristan Elektrikli Araç Batarya Üretim Üssü Olacak
2025-01-19
Yazar: Yusuf
Avrupa'nın yeşil dönüşüm hedefleri doğrultusunda, elektrikli araçların üretimi için öncelikle batarya üretiminin gerçekleştirilmesi gerekiyor. Dünyanın en büyük batarya üreticisi olan Çinli CATL, Macaristan'ın destekleriyle bu yıl Avrupa'nın en büyük batarya fabrikasını Debrecen'de kurmaya hazırlanıyor. Fabrikanın kurulacağı 2022 yılında açıklandıktan sonra Avrupa Komisyonu ve Batı Avrupa'yı temsil eden bazı medyalar, fabrikanın Macaristan’a inşa edilmemesi için baskı yapmaya başladı. Komisyonun raporunda, Macaristan'ın “yeterince demokratik olmaması” nedeniyle fabrikanın verimliliğinin sorgulanacağı belirtiliyor. Euronews gibi yayın organları, fabrikanın çevreye zarar vereceğini ve AB’nin Çin'e bağımlı hale geleceğini öne sürdü. CATL, halihazırda Almanya’nın Arnstadt şehrinde bir fabrikanın işletmeciliğini üstlenmiş durumda.
Macar yazar Thibaud Gibelin, bu durumu değerlendirirken, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin gelişimine Batı Avrupa’nın engel olma çabalarının altını çizdi. Macaristan sadece gerileyen Batı Avrupa metropollerine bağımlı kalarak ekonomisini düzeltemeyeceğinin altını çizen Gibelin, Macaristan’ın zorluklarla başa çıkabileceğine, ancak yurt dışında yeni ortaklar edinmesi gerektiğine dikkat çekti.
MACARİSTAN, AKINTIYA KARŞI YÜZÜYOR
Euronews ve Avrupa Komisyonu gibi kurumlar, Macaristan’da kurulacak elektrikli araç batarya fabrikasına karşı olumsuz tavır sergiledi. Hem fabrikanın Çinli bir firma tarafından inşa ediliyor olması hem de Macar hükümetinin AB ile olan ilişkileri nedeniyle toplumda kaygılar artmakta. Brüksel’in projeye karşı tepki göstermesi, Avrupa'nın ekonomik güvenliğini tehdit edebilir. Sonuçta Avrupa, yüksek enerji maliyetleri ve Ukrayna’daki savaşın da etkisiyle ekonomik bir gerileme yaşıyor. Bu bağlamda, Macaristan, ekonomik büyüme için sürdürülebilir çözümler arayışında.
AB KOMİSYONU BÜYÜK DEVLETLERİN İNGİLİZCE DİLİ
Demir Perde'nin yıkılmasından bu yana Orta Avrupa, Batı Avrupa ekonomileri için önemli bir pazar haline geldi. Ancak Macaristan, ülkede sürdürülen projelerle, kendi egemenliğini de geliştirmeyi hedefliyor. Avrupa Komisyonu, Orta Avrupa ülkelerinin bağımsızlık taleplerine pek sıcak bakmıyor.
MACARİSTAN ORTAKLARINI ÇEŞİTLENDİRME ARAYIŞINDA
CATL’nin Türkiye'den başlayarak Avrupa pazarında etkisi artarken, bölgedeki riskler hakkında endişeler de büyüyor. Debrecen'deki tesis, toplamda 7 milyar avroluk bir yatırımı temsil ediyor. Çinin Almanya’daki tesisleri gibi bu fabrikaya karşı da benzer eleştiriler gelmesi dikkat çekici.
Buna ek olarak, Avrupa'nın geri kalanına nazaran Macaristan daha fazla dışa açılmaya çalışıyor. Dışa bağımlılığı azaltarak büyük ekonomilere karşı daha esnek bir pozisyona geçmeyi planlıyor. Tüm bunlar olurken, Batı Avrupalı ülkelerin tepkileri Macaristan'ın uluslararası ilişkileri üzerinde belirleyici bir rol oynayabilir.
MİLLİ KİLİT TAŞI OLARAK MACARİSTAN
Viktor Orban, Macaristan'ı tanımlamak için ‘kilit taşı’ ifadesini kullanıyor ve bu strateji ile ülkesinin daha etkin bir ekonomik rol üstlenmesini hedefliyor. Ayrıca, Sırbistan’ın lityum rezervleri, Macaristan için stratejik bir fırsat sunuyor. Avrupa’nın en büyük lityum rezervine sahip olan Sırbistan ile stratejik ortaklık anlaşmaları yaparak, hammadde tedarikinde de avantaj sağlamaya çalışıyor.
Lityumun Avrupa ve dünya ekonomisi için önemi büyük. Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Sırbistan’a yaptığı bir ziyaret, Avrupa’nın hammadde tedarikini güvence altına alma çabalarının bir parçası. Avrupa, ekonomik bağımsızlığını sağlamanın yollarını ararken, bu tür işbirlikleri kritik bir öneme sahip.
Sonuç olarak, elektrikli araç bataryaları ve bu bataryaların üretimi, Avrupa'nın yeşil dönüşüm sürecinin merkezinde yer alıyor. Macaristan ise kendi stratejisini geliştirerek bu süreci fırsata çevirme peşinde. Bu durum, sadece Batı Avrupa ile olan ilişkilerini değil, genel olarak Avrupa’daki güç dengelerini de etkileyecek gibi görünüyor.