Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu olarak tarihe damgasını vurmuş bir liderdir. Vefatının üzerinden yıllar geçmesine rağmen, onun son dönemlerine dair hâlâ birçok detay merak edilmektedir. Atatürk'ün 1938 yılının son günlerinde yaşadığı ağır hastalığın, onun son anlarına etkisini anlamak için pek çok araştırma yapılmıştır.

Atatürk, yaşamının son zamanlarında ciddi bir sağlık sorunuyla mücadele ediyordu ve bu dönem kendisi için oldukça zorlu geçmişti. Son zamanlarında yattığı yerde başını sağa çevirerek Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp'e dönüp 'Aleykümesselam' dediği söylenmektedir. Bu onun hayata veda ederken söylediği son kelimeler olarak tarihe geçmiştir. Atatürk, 10 Kasım 1938 tarihinde saat 09:05'te hayata gözlerini yumdu.

1938 yılına gelindiğinde, Atatürk'ün sağlığı her geçen gün kötüleşmekteydi. 7 Kasım'da gerçekleştirilen bir tıbbi müdahale sonrasında kısa bir süreliğine rahatladığı, bir nebze uyku uyuduğu belirtilmektedir. Ancak 8 Kasım sabahı unutkanlık belirtileri gösterdiği ve bu durumun gün boyunca sürdüğü kayıt altına alınmıştır.

Atatürk'ün hastalığının seyrini gözlemleyen doktorlarından Dr. Akil Muhtar Özden, durumu notlar alarak detaylı bir şekilde kaydetmiştir. 8 Kasım günü, gerekli tıbbi müdahaleler yapılırken Atatürk'ün zihinsel durumundaki dalgalanmalar dikkat çekmiştir. Durumu gittikçe kötüleşen Atatürk, komaya girmiş ve bir daha asla uyanamamıştır.

Atatürk’ün cenaze töreni, onun Türk milletinin gönlündeki yerinin ne kadar derin olduğunu bir kez daha gözler önüne sermiştir. Cenazesi, ülkenin dört bir yanından gelen on binlerce insanın katılımıyla muazzam bir törenle gerçekleşmiştir. 13 Kasım'daki Bakanlar Kurulu toplantısında, cenaze programı ve geçici kabrin yeri konusunda kararlar alınmış; geçici kabrin Etnografya Müzesi'nde olmasının kararlaştırılmasıyla beraber, onun aziz naaşının ilerleyen dönemde Anıtkabir'de sonsuza dek hatırlandığı bilinmektedir.

Atatürk'ün cenazesi, Türk bayrağına sarılı şekilde dolmuş bir kalp ile birlikte, Dolmabahçe Sarayı'nda halka açık olarak ziyaret edilmiştir. Ziyaretin planlandığı süre olan 24 saatin, halkın yoğun ilgisi nedeniyle daha sonra uzatıldığı, bu esnada birçok kişi hayatını kaybetmiş ve yaralanmaların yaşandığı bildirilmiştir.

Atatürk'ün ölümü ve ardından yaşananlar, Türk milletinin ona olan saygı ve sevgisini bir kez daha gözler önüne serdi. Cenaze merasiminde yaşanan izdiham, halkın onun kaybına karşı gösterdiği güçlü tepkileri ortaya koymuştur. İşte son sözleri 'Aleykümesselam' ile onun hayatı boyunca barış ve hoşgörüye verdiği önemi, sonsuz yaşamına ve hatırasına eşlik eden sevgi dolu mesajı hatırlatmaktadır. Unutulmaz liderin öğretileri, hala Türk milletinin kalbinde yaşamaya devam ediyor.