Najnowsze badania przeprowadzone przez Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) ujawniają, że w najdalszej znanej galaktyce, JADES-GS-z14-0, został wykryty tlen. To odkrycie, powstałe dzięki zastosowaniu zaawansowanej sieci radioteleskopów ALMA, może znacząco zmienić nasze rozumienie formowania się galaktyk we wczesnym Wszechświecie.

Publikacje dotyczące tych badań, które pojawiły się w uznanych czasopismach naukowych, ukazały, że obecność tlenu w tej galaktyce jest zaskakująca biorąc pod uwagę jej młody wiek. JADES-GS-z14-0 została odkryta w 2024 roku przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST). Z przesunięciem ku czerwieni wynoszącym z = 14,18, jesteśmy w stanie zobaczyć to obiekt sprzed 13,4 miliarda lat, kiedy Wszechświat miał zaledwie 300 milionów lat - zaledwie 2% jego obecnego wieku.

To, co jest szczególnie intrygujące, to wnioski dotyczące chemicznego rozwoju galaktyk. Obserwacje wskazują, że JADES-GS-z14-0 zawiera około dziesięć razy więcej ciężkich pierwiastków, w tym tlenu, niż przewidywano. To porównywalne z odnalezieniem nastolatka w miejscu, w którym spodziewano się znaleźć noworodki – jak to ujawnia Sander Schouws z Leiden Observatory.

Według dotychczasowych teorii, galaktyki rozpoczynają swoje istnienie jako skupiska młodych gwiazd, które głównie składają się z lżejszych pierwiastków, takich jak wodór i hel. Dopiero w miarę ewolucji i śmierci gwiazd, cięższe pierwiastki, w tym tlen, są generowane i uwalniane do przestrzeni kosmicznej.

Odkrycie tlenu w galaktyce, która zdawała się zbyt młoda na takie zjawisko, może prowadzić do rewizji dotychczasowych teorii dotyczących formowania się gwiazd oraz ewolucji galaktyk. Co więcej, nowe dane pozwoliły na bardzo precyzyjne określenie odległości do tej galaktyki, z błędem pomiaru wynoszącym jedynie 0,005%. Oznacza to, że w skali 1 km można by zmierzyć dystans z dokładnością do 5 cm. Nowe wyznaczenie odległości do JADES-GS-z14-0 wynosi 14,18, co jest znacznie bardziej precyzyjne niż wcześniejsze oszacowania.

To rewolucyjne odkrycie nie tylko poszerza naszą wiedzę o galaktykach, ale może również dostarczyć nowych wskazówek dotyczących ogólnej ewolucji Wszechświata. Czyżbyśmy wdrażali się w zupełnie nową erę odkryć astronomicznych? Jedno jest pewne – w miarę jak naukowcy będą kontynuować badania, możemy oczekiwać jeszcze bardziej zaskakujących wyników w przyszłości!