W poniedziałkowy wieczór wiceminister spraw wewnętrznych, Maciej Duszczyk, ogłosił zakończenie prac nad projektem ustawy, który ma na celu uszczelnienie dostępu cudzoziemców do świadczeń rodzinnych oraz ochrony zdrowia. Rząd planuje, aby projekt trafił na obradach jeszcze we wrześniu.

Jakie zmiany przyniesie nowe prawo?

Proponowana ustawa, która została opublikowana na stronie Rządowego Centrum Legislacji, dotyczy weryfikacji prawa do świadczeń dla cudzoziemców oraz warunków wsparcia obywateli Ukrainy, związanych z trwającym w ich kraju konfliktem zbrojnym. Kluczowym punktem ustawy jest powiązanie prawa do świadczenia wychowawczego, tzw. 800 plus, z aktywnością zawodową wnioskodawcy oraz uczęszczaniem dzieci do polskich szkół.

Co mówią krytycy projektu?

Wokół ustawy narasta spór. Na przykład uczestnicy debaty wskazują, że projekt może być próbą oszustwa związaną z tworzeniem dodatkowych barier dla uchodźców. Z kolei przedstawiciele rządu zapewniają, że zmiany są konieczne, aby uniknąć chaosu po 30 września.

Nowe zasady dla obcokrajowców

Ustawa przewiduje także, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie mógł co miesiąc weryfikować spełnienie warunków zamieszkania cudzoziemców w Polsce. W przypadku ubiegania się o świadczenie "Dobry start", cudzoziemcy będą musieli spełnić wymóg posiadania zatrudnienia lub ubezpieczenia zdrowotnego.

Prezydent wprowadza własne zmiany

Prezydent Karol Nawrocki już 25 sierpnia skorzystał z prawa weta, odrzucając wcześniejszą wersję ustawy o pomocy dla Ukraińców. Argumentował, że program 800 plus powinien dotyczyć tylko tych uchodźców, którzy są aktywni zawodowo.

Co jeśli ustawa nie wejdzie w życie?

Obywatele Ukrainy w Polsce korzystają aktualnie z ochrony czasowej, ważnej do 30 września 2025 roku. W przypadku braku nowelizacji, od października miliony z nich mogą stanąć w obliczu utraty prawa do pobytu, dostępu do rynku pracy oraz świadczeń społecznych. Przyszłość tych zmian ma ogromne znaczenie nie tylko dla samych uchodźców, ale i dla polskiej gospodarki.

Czy nowe przepisy będą korzystne czy wręcz przeciwnie? To pytanie nurtuje zarówno decyzjonujących, jak i obywateli.