Immunoterapia, która aktywuje układ odpornościowy organizmu do walki z chorobami, osiąga niespotykaną dynamikę rozwoju. Analitycy przewidują, że w ciągu najbliższych 10 lat jej rynek wzrośnie trzykrotnie! Polski start-up Genotic wykorzystuje sztuczną inteligencję do projektowania przeciwciał celujących w konkretne antygeny. Dzięki temu czas potrzebny na opracowanie nowych leków skróci się z wielu miesięcy do zaledwie 21 dni.

Grzegorz Warzecha, twórca Genotic, podkreśla: – Sztuczna inteligencja ma potencjał, by zautomatyzować wiele procesów w biotechnologii, w tym wyszukiwanie nowych kandydatów na leki, w tym przeciwciała. To ważne, ponieważ biologiczne leki to jedne z najbardziej efektywnych terapii, ale ich projektowanie jest skomplikowane. Sieci głębokiego uczenia pozwalają na szybkie tworzenie spersonalizowanych przeciwciał, co jest prawdziwą rewolucją w tej dziedzinie.

Genotic, dzięki sztucznej inteligencji, projektuje, testuje, a także produkuje przeciwciała, które mogą być użyte w diagnozowaniu i leczeniu chorób zakaźnych, autoimmunologicznych oraz nowotworowych. Proces ten polega na przewidywaniu struktur białek w oparciu o ich sekwencje, co znacząco przyspiesza czas tworzenia przeciwciał celujących w specyficzne antygeny.

– Naszym celem jest stworzenie szerokiej bazy przeciwciał dla różnych zastosowań w badaniach i diagnostyce. Pracujemy nad automatyzacją procesów w laboratoriach, co pozwoli nam na efektywniejsze badania w porównaniu do tzw. „ciemnych laboratoriów” w USA i Europie Zachodniej, gdzie procesy są już zautomatyzowane – dodaje Warzecha.

Przykładem możliwości AI w farmacji jest model AlphaFold 3 opracowany przez Google DeepMind, który pozwala na modelowanie skomplikowanych biocząsteczek, takich jak białka i RNA. Genotic z powodzeniem wykorzystał AlphaFold do rozwoju swojej platformy generującej struktury przeciwciał.

Największą wartością sztucznej inteligencji w tym procesie jest propozycja projektowania leków w technologii „in silico”, co całkowicie upraszcza wyszukiwanie nowych kandydatów. Ekspert Genotic dodaje: – Dzięki zastosowaniu głębokiego uczenia możemy znacząco uprościć dotychczasowe procedury laboratoryjne.

Tradycyjnie, projektowanie przeciwciał polegało na izolacji wirusa u zwierząt, co wymagało znacznego czasu, podczas gdy Genotic osiąga to w ciągu zaledwie 48 godzin, korzystając z mocy 200-300 kart graficznych, co przynosi szybkie rezultaty w poszukiwaniu skutecznych kandydatów.

Przeciwciała monoklonalne są już dziś kluczowym elementem terapii w przypadkach takich jak szpiczak plazmocytowy czy chłoniak DLBC. Fakt.MR wskazuje, że globalny rynek przeciwciał osiągnął w 2022 roku wartość 197 miliardów dolarów, a do 2032 roku jego przychody mogą wzrosnąć powyżej 608 miliardów dolarów!

Na zakończenie Grzegorz Warzecha dodaje, że przyszłość farmacji będzie polegała na tworzeniu spersonalizowanych leków na życzenie, co oznacza, że pacjenci mogą oczekiwać na dedykowane terapie opracowywane w błyskawicznym tempie. To nowy trend na całym świecie, a postęp technologiczny, który nastąpił w ostatnich dwóch latach, jest naprawdę ogromny!