Nauka

Potomstwo z rodziców tej samej płci. Naukowcy ogłaszają przełom

2025-01-29

Autor: Andrzej

Naukowcy z CAS dokonali przełomu w badaniach nad rozwojem zarodków z materiału genetycznego pochodzącego od rodziców jednopłciowych. Choć wcześniejsze próby na zwierzętach kończyły się porażką, tym razem zespół skoncentrował się na tzw. "genach imprintingowych" - kluczowych dla wyrażania i regulacji dziedziczenia genów. To właśnie one były dotąd największą barierą w uzyskaniu potomstwa z dwóch ojców.

W badaniach opublikowanych w renomowanym czasopiśmie "Cell", naukowcy postawili pytanie, czy geny imprintingowe są jedyną przeszkodą w reprodukcji bipaternalnej. Poprzednie eksperymenty z wykorzystaniem organoidów jajnikowych nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, gdyż prowadziły do powstawania defektów genetycznych. W rezultacie, zarodki często nie rozwijały się prawidłowo i były skazane na porażkę.

Jednak dzięki modyfikacjom genetycznym, które obejmowały 20 różnych zmian w genach imprintingowych, zespół CAS zdołał stworzyć strategię, pozwalającą na zniesienie głównych defektów rozwojowych. Udało się to dzięki zastosowaniu technik takich jak wprowadzenie haploidalnych jąder komórkowych oraz transfer jądra komórkowego (SCNT).

Choć tylko 11,8% stworzonych zarodków osiągnęło stan przed narodzinami, a nie wszystkie myszy przeżyły do dorosłości, to i tak uzyskany wynik określany jest jako kamień milowy na drodze do bi-paternalnej reprodukcji. Co więcej, metoda ta doprowadziła do uzyskania komórek macierzystych o większej stabilności pluripotencji, co może otworzyć nowe możliwości w medycynie regeneracyjnej.

Niemniej jednak, jak podają naukowcy, doprowadzenie do narodzin zdrowego potomstwa z dwóch ojców nadal pozostaje wyzwaniem. Przyszłe modyfikacje genów imprintingowych mogą jednak – zdaniem badaczy – otworzyć drogę do wytwarzania zdrowych gamet oraz pomóc w opracowywaniu nowych metod wspierających leczenie chorób doświadczających skutków imprintingu genetycznego.

Plany na przyszłość obejmują rozszerzenie badań na małpy, aczkolwiek zespół CAS ostrzega, że przyszłe zastosowania u ludzi, w tym w kontekście leczenia niepłodności, są nadal niepewne. Mimo to, nowe odkrycia mają potencjał, aby na stałe zmienić nasze pojmowanie rodzicielstwa oraz kształtować przyszłość nauki i medycyny.