Reforma emerytalna w Słowacji – swoisty krok w stronę problemów

W 2023 roku Słowacja wdrożyła kontrowersyjne zmiany w systemie emerytalnym, które miały na celu ułatwienie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę dla osób z długim stażem pracy. Zgodnie z doniesieniami "The Slovak Spectator", te działania miały jednak poważne konsekwencje dla publicznych finansów.

Co zmieniło się w przepisach?

Nowe przepisy umożliwiły Słowakom, którzy przepracowali co najmniej 40 lat, odejście na emeryturę w dowolnym momencie, ale z obniżoną wysokością świadczenia o 0,3% miesięcznie. Co więcej, wprowadzono mechanizm pierwszej waloryzacji, który ma na celu dostosowanie kwot emerytur do inflacji. W okresie kryzysu energetycznego związanym z inwazją Rosji na Ukrainę, nowi emeryci zaczęli otrzymywać dodatkowe 110-160 euro miesięcznie, co paradoksalnie obciążyło system.

Dramatyczny wzrost liczby wcześniejszych emerytur

Skutki reformy okazały się szokujące: ponad 61 tys. osób skorzystało z możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę w 2023 i 2024 roku, co stanowi 2,5 razy więcej niż zwykle. Wielu z nich zyskało wyższe świadczenia, niż mogliby otrzymać, czekając na osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego. To zjawisko negatywnie wpłynęło na wpłaty składek — mniej ludzi pracuje, a więc mniej pieniędzy trafia do systemu.

Reforma emerytalna i jej koszty dla budżetu

Z danych Rady Odpowiedzialności Budżetowej wynika, że do 2031 roku reformy emerytalne będą kosztować słowacki budżet około 1,5 miliarda euro. Wysokie wypłaty miały odpowiadać za 897 milionów euro, natomiast straty z tytułu niższych składek sięgną 776 milionów euro. Dodatkowo, deficyt Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prognozuje się na 3 miliardy euro w 2024 roku, co również zrodziło obawy o przyszłość finansów publicznych.

Problemy na rynku pracy – firmy w kryzysie

Roku 2022 Słowacja zmagała się z ubytkiem około 22 tys. pracowników miesięcznie, głównie w sektorach transportu, handlu i produkcji. W odpowiedzi na te problemy, rząd zaczął poszukiwać pracowników z Ukrainy, Filipin i Indii.

Czy Słowacja podniesie wiek emerytalny?

Obecnie wiek emerytalny dla osób urodzonych po 1 stycznia 1957 roku wynosi 62 lata, a możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę po 40 latach pracy wiąże się z wiekiem 60 lat. Warto zauważyć, że wiek emerytalny może się zmieniać w zależności od średniej długości życia, co może doprowadzić do podniesienia go nawet do 64 lat. Dla porównania, w Polsce emerytura dla kobiet jest możliwa w wieku 60 lat, a dla mężczyzn w 65.